Namen

Eli

Eli en Stenografie

Drees en Stenografie

Ik kan het nu nog steeds niet begrijpen

Redding door schoonheid

Sefarden

Agnes Roelofsz

Enige aantekeningen

Charles Roelofsz

Schilderijen, boekomslagen etc

Eli en Stenografie

Steno-aantekening, voorgelezen door Jelle Gaemers, tijdens het bezoek aan het Nationaal Archief te Den Haag, herfst 2007. Gaemers werkte daar op dat moment vanwege het aldaar ondergebrachte archief van W. Drees.
Het filmpje moet even laden, en toont een aantekening, in steno die door Jelle gaemers wordt voorgelezen! Beeld en geluid.

Uit het eerste deel van de biografie over Willem Drees, De Rode Wethouder, 1886-1988 (Jelle Gaemers -proefschrift- Uitg. Balans, 2006) mogen we een paar fragmenten overnemen waarin Eli d'Oliveira wordt opgevoerd als vriend en collega in de stenografie.

1.

[pag 48] 1901-1903

De twee jaar die Drees op de Openbare Handelsschool doorbracht waren van doorslaggevende betekenis voor zijn verdere levensloop. Dat lag niet zozeer aan de opleiding die hij volgde, als wel aan de vriendschap die hij sloot met Eli d'Oliveira, de zoon van een diamantbewerker. Daardoor kwam hij in aanraking met de wereld van de vakbeweging en het socialisme en werd hij uiteindelijk gewonnen voor het socialistische ideaal.

[pag 53] 1901-1903 -ingekort-

Samen met 7 anderen richtte Drees op 5 maart 1902, de Amsterdamse Stenografen Vereniging Groote "Steeds Sneller" op. Die anderen waren Jan en Nico Blokker, Willem Jonkmans, Simon van Menk, Wolf Waterman, Eli d'Oliveira en Abraham Cohen.

In het vervolgens gekozen bestuur werd Eli tot bibliothecaris gekozen. Groote werd tot erevoorzitter benoemd.

(...)

Wekelijks kwamen ze op zaterdag bijeen. Al dan niet voorbereid hield iemand een redevoering die de anderen probeerden te stenograferen.

(...)

Drees stenografeerde in 1902 voor het eerst buiten clubverband een preek. Zijn vriend d'Oliveira, zelf atheïst, vond dat maar van weinig eerbied getuigenen bleef daarbij, ook toen Drees antwoordde dat het niet bij 'ons' was (het ging om een remonstrantse eredienst). D'Oliveira's mening werd overigens in stenografische kringen niet gedeeld: predikanten waren langzame sprekers en daardoor juist geschikt voor het oefenende stenografen.

(..)

Blz 62 e.v.

Het idealisme van d'Oliveira beperkte zich niet alleen tot de politiek maar kwam zoals destijds gebruikelijk ook tot uiting in zijn 'zuivere'levensstijl van geheelonthouding en vegetarisme. Wat dat betreft had hij wisselend succes met zijn aanmaningen.

(..)

Drees is daarentegen geen vegetariër geworden, al heeft hij er in deze tijd wel over gedacht. D'Oliveira was daarover teleurgesteld: 'Het is heel moeilijk voor mij te houden van iemand die moordenaars [slagers jg] bezoldigt.'

(..)

Was Drees soms bang dat hij er zijn leven bij in zou schieten als hij vegetariër werd, vroeg d'Oliveira. (..)

Niet iedereen in 'Steeds Sneller' was of werd 'rood', maar die kleur overheerste de club wel.

(..)Ironisch genoeg zou juist Eli d'Oliveira zich al snel na de 'Steeds Sneller'-tijd van de sociaal-democratie afwenden. Wel zou hij de stenografie trouw blijven: hij werd stenoleraar aan een Haarlemse hbs en stenograaf van onder meer de Amsterdamse en Utrechtse gemeenteraad. Daarnaast bleef de literatuur hem boeien. Van zijn stenografische vaardigheid maakte hij dankbaar gebruik bij het interviewen van de schrijvers van de beweging van Tachtig en de 'jongere generatie'.

De gebundelde interviews zijn vele malen herdrukt. Zelf schreef d'Oliveira twee romans en een letterkundige studie over Goethe. na verloop van tijd nam zijn loopbaan een andere wending en werd hij psycholoog en opvoedkundige. In de bezettingstijd voltooide hij nog een dissertatie over het schrijversschap van Lodewijk van Deyssel, waarin hij de psychologie van Adler combineerde met zijn oude liefde voor de literatuur.

D'Oliveira zou er echter niet op promoveren. Van de vier joodse oprichters van 'Steeds Sneller' overleefde alleen Wolf Wafelman de oorlog.

[wordt vervolg]